Klinkers korte klinkers
/i/
Afhankelijk van de omringende medeklinkers wordt de /i/ anders uitgesproken.
Na een /m/, /n/ en /ng/ klinkt de klank iets doffer. Bij uitgangen als –ig horen we een doffe –e.
Voor een /tje/, /sje/ horen we een heel heldere /i/.
Probeer volgende woorden correct na te zeggen:
| kip | bil | dril | wit |
| wip | hik | stik | ik |
| vit | lis | gril | gil |
| zit | mik | tik | vis |
| pin | ding | dimmen |
| witje | kennis | win |
| lastig | monnik | stekelig |
| kikkerdril | stippellijn | binnenin |
| inwinnen | flikkerlicht | bliksemflits |
| een dikke stift | witte kippen | stille kinderen |
| zitten wippen | erin willen | een vinnige kikker |
Er zit een pit in de kers.
De ridder wil in het wit optreden.
Wit is een frisse tint.
Ik moet altijd gillen als ik een spin zie.
/a/
Afhankelijk van de omringende medeklinkers wordt de /a/ anders uitgesproken.
Na een /m/, /n/ en /ng/ klinkt de klank iets doffer. Voor een /tje/, /sje/ horen we een heel heldere /a/.
Probeer volgende woorden correct na te zeggen:
| lak | wat | hak | las |
| zat | dak | lach | val |
| kaf | kat | bal | hap |
| rat | mag | wal | zak |
| zalm | katje | kam |
| vatje | jasje | klam |
| kattenbak | trapladder | aardappelzak |
| stappenplan | rattenval | dampkap |
| een kalme kat | harde klappen | een zwarte wand |
| valse mannen | zachte dassen | een lange jas |
Straks krijg je straf.
Mark past de jas.
Er lag een kwal op het strand.
Ik plant een paddenstoel in het zand.
/e/
Afhankelijk van de omringende medeklinkers wordt de /e/ anders uitgesproken.
Na een /m/, /n/ en /ng/ klinkt de klank iets doffer. Voor een /tje/, /sje/ horen we een heel heldere /a/, voor een /r/ is de /e/ minder gespannen.
Probeer volgende woorden correct na te zeggen:
| bes | weg | vet | les |
| met | plet | lek | lef |
| les | best | hert | bek |
| wet | pek | veld | bed |
| petje | wens | hemd |
| lesje | verf | hen |
| lekkerbek | snelweg | stemhebbend |
| knettergek | herkennen | spekvet |
| een lekke emmer | de wet kennen | elf erwten |
| extra pret | enkel en elleboog | een excuus bedenken |
Ik zwem naar die plek daar.
Ik leg het mes weg.
Er zit een bel aan het hek.
Het merk staat op de fles.
/o/
Afhankelijk van de omringende medeklinkers wordt de /o/ anders uitgesproken.
Na een /m/, /n/ en /ng/ klinkt de klank iets doffer. Voor een /tje/, /sje/ horen we een heel heldere /o/.
Probeer volgende woorden correct na te zeggen:
| vos | los | mof | bos |
| flos | pot | zot | kop |
| vod | top | mot | dot |
| slok | rok | stok | hok |
| stom | zotje | trosje |
| bont | klomp | rond |
| tromgeroffel | bombardon | donderkop |
| sloddervos | bomvol | rotsblok |
| een toffe rok | het gewonnen lot | vol lof |
| zonder zon | op de grond | donder op |
Het stof kroop in zijn mond.
De hond gromt luid.
Hij propt zich vol.
De stok ligt op de trom.
/u/
Afhankelijk van de omringende medeklinkers wordt de /u/ anders uitgesproken.
Na een /m/, /n/ en /ng/ klinkt de klank iets doffer. Voor een /tje/, /sje/ horen we een heel heldere /u/.
Probeer volgende woorden correct na te zeggen:
| bus | nut | stut | vul |
| krul | rug | vlug | Rus |
| sul | mul | kruk | gul |
| mug | mus | muts | sus |
| centrum | album | zusje |
| syllabus | cursus | dun |
| pluspunt | muntstuk | nulpunt |
| rugnummer | drukkunst | muggenrug |
| een drukke Rus | een stuk taart | een rups op de muts |
| een vlugge kus | snurken en slurpen | een dunne smurf |
Zus krijgt een tulp.
De mus ligt op zijn rug.
Ik pluk een tulp.
Brul niet zo om die prul.
Klinkers lange klinkers
/aa/
Probeer volgende woorden correct na te zeggen:
| haan | laan | zaag | baal |
| vaart | taart | taal | raar |
| haard | zaal | vaar | straal |
| praal | zwaan | naam | faam |
| waterstraal | praalwagen | aardebaan |
| paardenstaart | avondmaal | tafellaken |
| een rare taal | een maand later | staren in de wagen |
| een garnaal braden | de leraarskamer | slapen op een kamer |
Ik maak het maal klaar.
De baas is kwaad.
Klaas is een kleine knaap.
Waarom klaag je weer?
/ee/
Afhankelijk van de omringende medeklinkers wordt de /ee/ anders uitgesproken.
Na een /r/ klinkt de klank iets langer.
Probeer volgende woorden correct na te zeggen:
| lees | mee | zeem | zweep |
| zweet | weet | geef | teelt |
| wees | geel | ween | slee |
| vee | hees | pleeg | een |
| weer | heer | veer |
| zeer | meneer | meer |
| leenheer | reserveer | heterogeen |
| detecteer | edelsteen | leesteken |
| veel eten | weer of geen weer | geen regen |
| verdeel en heers | een deel | weeg meer |
De heer is een meester in het verkeer.
De steen viel op zijn been.
Ik eet een deel van de peer op.
Er zit een beer bij het meer.
/ie/
Afhankelijk van de omringende medeklinkers wordt de /ie/ anders uitgesproken.
Na een /r/ klinkt de /ie/ iets langer.
Probeer volgende woorden correct na te zeggen:
| kiep | zie | verliest | piek |
| viel | Fien | niet | lief |
| zien | fiets | ziek | dief |
| knie | lied | typ | giet |
| bier | nier | Belgisch |
| fier | gier | typisch |
| driewieler | kriebeldier | familie |
| liefdesverdriet | diepvries | dierenvriend |
| drie papieren | diepe rivieren | vier vrienden |
| tieren en gieren | een vieze mier | zieke dieren |
Lies wil het zieke dier in tien dagen genezen.
Er viel hier niets te verdienen.
Ze gaat op visite in het ziekenhuis.
Vier het feest met je vrienden.
/oo/
Afhankelijk van de omringende medeklinkers wordt de /oo/ anders uitgesproken.
Na een /r/ klinkt de klank iets langer.
Probeer volgende woorden correct na te zeggen:
| goot | dood | zoog | doos |
| doof | kroop | boot | dool |
| oor | hoog | kook | stroom |
| boos | hoop | lood | zoop |
| door | koor | boord |
| poort | spoor | gehoor |
| boortoren | broodrooster | oorverdovend |
| toverwoord | ovenschotel | Doornroosje |
| in de oren knopen | grote oren | grove woorden |
| rode knopen | dode sporen | doorgevlogen |
Zet de kroon op je hoofd.
Het spook gleed over de toren.
Hij smeert stroop op zijn boterham.
Je mag gewoon doorlopen in het noorden.
/uu/
Afhankelijk van de omringende medeklinkers wordt de /u/ anders uitgesproken.
Na een /r/ klinkt de klank iets langer.
Probeer volgende woorden correct na te zeggen:
| nu | spuug | uniek | menu |
| musicus | individu | duw | statuut |
| puber | juli | weduwe | ruw |
| tutu | menu | januari | bruusk |
| azuur | confituur | puur |
| natuur | bestuur | uur |
| schuurmuur | tureluurs | puberkuur |
| studieduur | burenruzie | luguber |
| puur natuur | de buren gluren | een zure garnituur |
| de muren plamuren | een dure tribune | een stuurse weduwe |
Hij huurt de schuur van tuur.
Het buurthuis staat in vuur en vlam.
De buurman gluurt door een spleet van de muur.
Die dure whisky smaakt veel te zuur.
Klinkers tweeklanken
/oe/
Afhankelijk van de omringende medeklinkers wordt de /oe/ anders uitgesproken.
Na een /r/ klinkt de klank iets langer.
Probeer volgende woorden correct na te zeggen:
| doek | koel | hoek | toen |
| voel | doel | bloem | stoet |
| roet | goed | zoen | floep |
| poes | bloed | koest | roem |
| boer | vloer | stoer | broer |
| moer | koer | loer | loer |
| moederkoek | koevoet | geroezemoes |
| doe het goed | proef de bloem | voer de boer |
| roeren in de soep | stoere boeren | boete doen op boetedag |
Mijn moeder moet roeren in de soep.
Mijn broer heeft sproeten op zijn neus.
Die groene broek past niet bij je schoenen.
Dat hoef ik niet te doen.
/eu/
Afhankelijk van de omringende medeklinkers wordt de /eu/ anders uitgesproken.
Na een /r/ klinkt de klank iets langer.
Probeer volgende woorden correct na te zeggen:
| reuk | keus | steun | keu |
| preuts | kreuk | deugd | controleur |
| jeuk | kleuter | beu | neus |
| geur | acteur | directeur | leun |
| sleutelbreuk | steunbeugel | beukenekleur |
| leuke kleuren | peuters en kleuters | geuren en kleuren |
| een deun kreunen | een reuze humeur | een deuk keuren |
Waar is de sleutel van de keuken?
De speurneus had een slecht humeur.
Peuter niet in je neus.
De Europeanen waren erg euforisch.
/ei/
Het is belangrijk dat je bij de /ei/ voldoende diftongeert.
Probeer volgende woorden correct na te zeggen:
| reis | zwijg | eik | wijst |
| geit | krijt | rijp | wij |
| teil | rijk | wijs | meid |
| veil | lijn | spijs | dijk |
| blije | vrije | Leie |
| rijstebrij | reisleider | wijsheid |
| reistijd | keizerrijk | blijheid |
| vijf geiten | rijk en wijs | een wijze geit |
| weinig tijd | zij aan zij | een ei op de boerderij |
In de maand mei legt elke vogel een ei.
Ze reist in het geheim naar een eiland.
Ze drinkt een kop soep met prei.
Voor haar eigen veiligheid kocht ze een doos pleisters.
/ui/
Het is belangrijk dat je bij de /ui/ voldoende diftongeert.
Probeer volgende woorden correct na te zeggen:
| duif | zuig | vuil | buit |
| pruik | thuis | spruit | sluis |
| ui | ruit | kuis | huil |
| spuit | luik | muis | huid |
| spuien | luier | truien |
| druivensuiker | tuinhuis | huilbui |
| uithuilen | huismuis | buitenshuis |
| uit het huis | wuif ze uit | een vuile ruit |
| huil maar uit | uit het vuistje | bruine luiken |
De muis kruipt in de tuin tussen de luiken.
Ze verschuilt zich in een kuil.
De zuiderwind huilt langs de huizen.
Hij kwam juist op tijd thuis van de fuif.
/ou/
Het is belangrijk dat je bij de /ou/ voldoende diftongeert.
Probeer volgende woorden correct na te zeggen:
| hou | touw | vrouw | snauw |
| kous | nauw | gebouw | paus |
| saus | rauw | kous | blauw |
| brouwsel | bouw | wou | juffrouw |
| vrouwenkous | houtbouw | mouwophouder |
| trouw aan jou | ik hou van jou | een oude vrouw |
De pauw beet in het rauwe vlees.
Met een snauw ging de vrouw verder.
Hij klauwde de kabeljauw open.
Hij nam het blauwe touw mee.